បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុមិនមែនគ្រាន់តែជាកង្វល់នាពេលអនាគតមួយចំពោះកម្មករកម្មការិនីរោងចក្រកាត់ដេរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាជាបញ្ហាមួយដែលកំពុងជះឥទ្ធិពលមកលើជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេនាបច្ចុប្បន្នរួចជាស្រេចហើយ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍មួយដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការ ស៊ី-ដ (NGO-CEDAW) ។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការ ស៊ី-ដ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍តាមដានឆ្នាំ២០២២របស់ខ្លួន ដោយបង្ហាញព័ត៌មានពីដៃគូអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួន និងសង្ខេបនូវសេចក្ដីរាយការណ៍ បែបស៊ើបអង្កេតមួយទៅលើផលប៉ះពាល់នៃបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុមកលើកម្មការិនី ។
របាយការណ៍បានរកឃើញ«ទំនាក់ទំនងសំខាន់រវាងអាកាសធាតុនិងផលប៉ះពាល់ទាក់ទងនឹងបរិស្ថាន និងលក្ខខណ្ឌការងារដែលកាន់តែមិនល្អនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេររបស់ប្រទេសកម្ពុជា» ។
របាយការណ៍បាននិយាយថា កម្មករកម្មការិនីប្រមាណ ២៩% បានជួបប្រទះបញ្ហាអាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរ ឬគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗនៅកន្លែងស្នាក់នៅរបស់ពួកគេនៅក្នុងអំឡុងពេល ១២ខែចុងក្រោយ ។ ក្នុងចំណោមនេះ បញ្ហាដែលគេរាយការណ៍ញឹកញាប់បំផុត គឺទឹកជំនន់ (៦៣%) និងអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំងហួសហេតុ (៤២%) ។
ធី ជាកម្មកររោងចក្រ AYC ដែលបាននិងកំពុងធ្វើការងារនៅទីនោះចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៨មក បានចែករំលែកឱ្យដឹងថា កន្លែងធ្វើការរបស់លោកពុំមានប្រព័ន្ធកង្ហារបឺតខ្យល់ចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយនៅទីនោះក្ដៅ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងរដូវប្រាំង ដែលគេឃើញកម្មករកម្មការិនីបែកញើសខ្លាំង និងអស់កម្លាំង ។
លោកបាននិយាយថា៖ «ធ្លាប់មានកម្មករម្នាក់សន្លប់នៅឆ្នាំ២០២២» ។ ដោយលោកបន្ថែមថា៖ «កម្មករធ្វើការច្រើន និងមិនមានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ បូករួមទាំងអាកាសធាតុក្ដៅទៀត បានបណ្ដាលឱ្យកម្មករសន្លប់» ។
លោក ធី បានលើកពីការជាប់ទាក់ទងគ្នាដូច្នេះថា នៅពេលអាកាសធាតុក្ដៅ កម្មករកម្មការិនីទទួលទានទឹកច្រើនដើម្បីរក្សាជាតិទឹកនៅក្នុងខ្លួន ប៉ុន្តែ ការទទួលទានទឹកច្រើនធ្វើឱ្យពួកគេទៅបន្ទប់ទឹកញឹកញាប់ ហើយពេលខ្លះ ប្រធានក្រុមផ្នែកដេរនីមួយៗស្ដីបន្ទោសកម្មករកម្មការិនីណាដែលទៅបន្ទប់ទឹកញឹកញាប់ ។
លោកបាននិយាយថា៖ «នៅពេលពួកគេ[កម្មករ]ទៅបន្ទប់ទឹកញឹកញាប់ ប្រធានក្រុមផ្នែកដេរស្ដីឱ្យពួកគេដោយពាក្យសម្ដីអាក្រក់ៗ ។ គ្មានការគោរពសិទ្ធិបុគ្គលទេ» ។
កម្មការិនីមួយរូបទៀត ឈ្មោះ ចាន់នេត ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រ Hi-Tech Apparel នៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស អូរនាង នៅទីក្រុងប៉ោយប៉ែត បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា កម្មករកម្មការិនីនៅទីនោះទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ជាពិសេស នៅក្នុងអំឡុងរដូវវស្សា ។ អ្នកនាងបានពន្យល់ថា ផ្លូវដើរពីបន្ទប់ជួលរបស់នាងទៅរោងចក្រត្រូវទឹកជន់លិចត្រឹមជង្គង់ ហើយពេលខ្លះ ឡើងដល់ត្រឹមចង្កេះក៏មាន ដែលធ្វើឱ្យកម្មករកម្មការិនីជួបការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរទៅធ្វើការ ។ វាក៏អាចប៉ះពាល់ផងដែរ ទៅលើប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេផងដែរ ពីព្រោះពួកគេមិនអាចទៅធ្វើការទៀងទាត់។
អ្នកនាង ចាន់នេត បាននិយាយថា៖ «កម្មករកម្មការិនីជួបការលំបាកជាច្រើន ដូចជា ទឹកជំនន់ ហើយផ្លូវខូច ដែលនាំឱ្យអ្នកជិះម៉ូតូងាយនឹងជួបគ្រោះថ្នាក់ ។ យើងក៏បារម្ភផងដែរពីសុវត្ថិភាពរបស់កម្មការិនីដែលមានផ្ទៃពោះ ពីព្រោះផ្លូវរអិល» ។ អ្នកនាងបន្ថែមថា តំបន់នោះជួបទឹកជំនន់រយៈពេលបីឆ្នាំជាប់គ្នាហើយ ។
យោងតាម ចាន់នេត កម្មករកម្មការិនីបានស្នើសុំឱ្យអ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្រជួសជុលផ្លូវត្រង់ផ្នែកខ្លះ ដែលខូចខាតខ្លាំងដោយសារទឹកជំនន់ ប៉ុន្តែ ពុំមានលទ្ធផលទេ ។ អ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្រនិយាយថា ការជួសជុលផ្លូវមិនមែនស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេទេ ។ ក្រោយពីនោះ អ្នកនាងបានស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរជួសជុលផ្លូវខូចនោះ ។
អ្នកសារព័ត៌មាន ខេមបូចា បានទាក់ទងទៅរោងចក្រ AYC និងរោងចក្រ Hi-Tech ដោយហៅទៅលេខទូរសព្ទដែលចុះនៅលើគេហទំព័រចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ប៉ុន្តែ អ្នកដែលបានឆ្លើយតបនឹងការហៅទូរសព្ទបាននិយាយថា ពួកគេ «មិនដែលបានធ្វើការជាមួយរោងចក្រទាំងនេះទេ» ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក កត្តា អ៊ន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា ក្រសួងមិនដែលបានទទួលព័ត៌មានអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុមកលើសុខភាពរបស់កម្មករកម្មការិនីឡើយ ។ លោកបានប្រាប់ ខេមបូចា ដូច្នេះថា «ក្រសួងបានវាយតម្លៃលក្ខខណ្ឌការងាររបស់កម្មករកាលពីពេលកន្លងមក និងបានរកឃើញថា បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុពុំបានប៉ះពាល់អ្វីដល់សុខភាពរបស់ពួកគេនោះទេ» ។
ប៉ុន្តែ លោកបានទទួលស្គាល់ថា រលកកម្ដៅក្នុងអំឡុងរដូវប្រាំងអាចអាក្រក់ខ្លាំង ដូច្នេះ លោកបានណែនាំរោងចក្រនានាឱ្យគិតគូរដល់លក្ខខណ្ឌនៅកន្លែងការងាររបស់នយោជិតរបស់ពួកគេ និងធានាថា មានប្រព័ន្ធកង្ហារបឺតខ្យល់ចេញចូល ពន្លឺ និងទឹកទទួលទានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារសុខភាពរបស់កម្មករ។
ប៉ុន្តែ រោងចក្រមួយចំនួនពុំបានគោរពតាមការណែនាំនេះទេ ។ កម្មករឈ្មោះ ធី បាននិយាយដូច្នេះ ដោយលើកឡើងពីរោងចក្រ AYC ដែលលោកថា នៅទីនោះពុំមានឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយលោកជឿថា ក្រុមហ៊ុនចង់«កាត់បន្ថយចំណាយថ្លៃភ្លើង» ។
លោកត្អូញត្អែរថា៖ «ឥឡូវនេះ ពុំមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ទេ ហើយកង្ហារក៏មិនមានគ្រប់គ្រាន់ដែរ ។ សូម្បីកង្ហារទឹកក៏បើកមិនឱ្យអស់ដែរ»។ លោកបន្ថែមថា លោកបានស្នើសុំឱ្យមានប្រព័ន្ធទឹកស្អាត ជាពិសេស ទឹកត្រជាក់និងកង្ហារសម្រាប់កម្មករ ។
យោងតាមក្រសួងធនធានទឹកនិងឧតុនិយម រដូវប្រាំងនៃឆ្នាំ២០២៤ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងអូសបន្លាយរហូតដល់ខែឧសភា ។ អាកាសធាតុក្ដៅដែលមានសីតុណ្ហភាពដល់ទៅ ៤១អង្សាសេ អាចនឹងកើតមានពីខែកុម្ភៈរហូតដល់ដើមខែឧសភា ។
Louise Goldman អនុប្រធានកម្មវិធីប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា នៃអង្គការ Solidarity Center (មជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព) បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុអាចជះឥទ្ធិពលលើកម្មការិនីជាច្រើនលក្ខណៈ ដោយរួមមានទាំងពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានលើសុខភាពពីការធ្វើការងារនៅក្រោមសីតុណ្ហភាពក្ដៅខ្លាំង ទឹកជំនន់ រហូតដល់ការបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលដោយសារលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរ ។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «កម្មករជាច្រើនត្រូវបានកាត់ប្រាក់ឈ្នួលប្រសិនបើពួកគេទៅធ្វើការមិនកើតដោយសារទឹកជំនន់ ឬប្រសិនបើពួកគេមិនអាចធ្វើការកើតដោយសារកម្ដៅខ្លាំង»។
លោកស្រីបន្តថា បញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុក៏បានចូលរួមចំណែកធ្វើឲ្យមានការធ្លាក់ចុះក្នុងការទទួលបានម្ហូបអាហារធូរថ្លៃនិងទឹកស្អាតដោយសារតែផលប៉ះពាល់ទៅលើដំណាំនិងប្រព័ន្ធទឹក និងក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀតនៅពេលដែលអាកាសធាតុអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរ ។
បញ្ហាអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំងអាចបង្កជាបញ្ហាសុខភាពមួយចំនួន ដូចជា អាការៈសន្លប់ដោយសារកម្ដៅ និងរមួលសាច់ដុំ ការអស់កម្លាំងដោយសារកម្ដៅ វិលមុខ ក្អួត ការធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងអាចដល់ថ្នាក់បាត់បង់ជីវិត ជាពិសេស ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះនិងមករដូវ ។ សុខភាពបុរសក៏អាចប៉ះពាល់ផងដែរដោយសារអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំង ដោយវារួមចំណែកបង្កបញ្ហានានា ដូចជា ភាពអាររបស់មនុស្សប្រុស ។
លោកស្រី Goldman បាននិយាយថា ផលប៉ះពាល់លើសុខភាពអាចបណ្ដាលឱ្យបាត់បង់ប្រាក់ឈ្នួលដោយសារតែអវត្តមានពីការងារ ។ សុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់កម្មករកម្មការិនីដ៏អាចរងផលប៉ះពាល់ផងដែរ ប្រសិនបើពួកគេមិនអាចរកប្រាក់ចំណូលបានដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅហួសហេតុ ។
លោកស្រីបានបន្តថា៖ «បញ្ហាទាំងនេះមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរលើសុខភាពរាងកាយរបស់កម្មការិនី ហើយវាក៏បង្កផលប៉ះពាល់សង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរដែរ ដែលនាំឱ្យកើនឡើងនូវសម្ពាធនៅក្នុងផ្ទះ ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់ប្រាក់ចំណូល និងការកើនឡើងនូវការងារនៅផ្ទះដោយគ្មានប្រាក់ឈ្នួល — ដែលធ្វើឡើងច្រើនលើសលប់ដោយស្ត្រី» ។ ដោយបន្ថែមថា៖ «ទាំងនេះក៏អាចបង្កទៅជាភាពតានតឹងផ្លូវចិត្តនិងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តដទៃទៀតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ» ។
លោកស្រី Goldman បានលើកឡើងថា ការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងការតាមដានដោយគម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា (BFC) របស់អង្គការ ILO បានរកឃើញថា ជារឿយៗ កម្មករកម្មការិនីរោងចក្រកាត់ដេរធ្វើការនៅក្រោមកម្ដៅដែលមិនអាចទទួលយកបាន ។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «វាជាការសំខាន់ដែលគេត្រូវពិនិត្យលើបញ្ហាទាំងនេះ ដើម្បីស្វែងយល់ និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ ។ ឧបករណ៍នានា ដូចជា ទ័រម៉ូម៉ែត្រវាស់សីតុណ្ហភាពនៅកន្លែងការងារត្រូវមានជាចាំបាច់ដើម្បីតាមដានសីតុណ្ហភាព រួមជាមួយនឹងប្រព័ន្ធត្រជាក់គ្រប់គ្រាន់ដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងអំឡុងពេលក្ដៅខ្លាំងបាន» ។
ជាលទ្ធផល លោកស្រីលើកទឹកចិត្តឱ្យកម្មករកម្មការិនីនិងសហជីពត្រូវសកម្មរួមគ្នានៅក្នុងការធ្វើសេចក្ដីព្រាងគោលនយោបាយនិងវិធានស្ដីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ។
លោក ជួប ប៉ារីស៍ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន មិនបានឆ្លើយនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានទេ ។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំក្លាមកលើកម្មករកម្មការិនីរោងចក្រកាត់។ នៅឆ្នាំ២០១៩ កម្មករប្រហែល ១២០០នាក់បានដួលសន្លប់ ដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅ ព្រមទាំងហេតុផលផ្សេងទៀត ដូចជា ក្លិនគីមីនៅក្នុងរោងចក្រជាដើម ។
លោកបាននិយាយថា៖ «នៅខាងក្រៅ សីតុណ្ហភាពប្រហែលពី ៣៥ ទៅ ៣៦អង្សាសេ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងរោងចក្រវិញ ជិត ៤០អង្សាសេ ។ កម្មករដួលសន្លប់ដោយសារវាក្ដៅខ្លាំងពេក ហើយបរិយាកាស[នៅក្នុងរោងចក្រ]មិនល្អ ដោយកាត់ផ្ដាច់អុកស៊ីសែន» ។
លោកបានបន្តថា នៅរោងចក្រខ្លះ ពួកគេមានឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់ ចំណែករោងចក្រខ្លះទៀតពុំមានឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់ទេ ។ ប៉ុន្តែ សូម្បីតែនៅក្នុងរោងចក្រដែលមានឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់ក្ដី នៅពេលដែលសីតុណ្ហភាពក្ដៅខ្លាំង ក៏នៅតែមិនអាចទ្រាំទ្រនឹងកម្ដៅបាន ដោយបង្ខំឱ្យកម្មករកម្មការិនីត្រូវធ្វើការងារស្ថិតក្រោមលក្ខខណ្ឌគ្មានផាសុកភាព ។
របាយការណ៍ពីមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព ដែលត្រូវបានលើកយកមកធ្វើជាអំណះអំណាងដោយអង្គការ ស៊ី-ដ បាននិយាយថា ទោះបីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ទិសដៅសម្រេចបានប្រសិទ្ធផលនិងនិរន្តរភាពធនធានដោយអនុវត្តគោលការណ៍ប្រើប្រាស់និងផលិតដោយចីរភាពក្ដី ទំនាក់ទំនងគ្នារវាងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនិងការងារ«នៅពុំទាន់មានឡើយ»នៅក្នុងគោលនយោបាយឧស្សាហកម្ម និងអភិបាលកិច្ចអន្តរកាលទៅរកការកាត់បន្ថយកាបូននៅកម្ពុជា ។
របាយការណ៍ដដែល បានកត់សម្គាល់ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរកែលម្អការគាំពារសង្គមសម្រាប់ក្រុមជនដែលគេមិនអើពើជាមួយ ដែលជាក្រុមមនុស្សងាយរងគ្រោះជាពិសេសចំពោះបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងអាចនឹងមានធនធានតិចតួចក្នុងការទទួលបានរបរទទួលទានប្រកបដោយសមរម្យ» ។
របាយការណ៍បានបន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរឱ្យកម្មករកម្មការិនី ព្រមទាំងសហជីពពួកគេចូលរួមនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍក្របខ័ណ្ឌបរិស្ថាននិងនិយ័តកម្មជាតិ រួមទាំងការតាមដាននិងការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ទៀងទាត់ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការវិនិយោគបែបបរិវត្តកម្មទៅលើចីរភាពបរិស្ថានយូរអង្វែង» ៕
